Ławica - reportaż

Publikacja: 05.01.2017 g.08:44 Aktualizacja: 24.04.2024 g.00:55

Dwa tygodnie temu świętowaliśmy rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Co działo się 98 lat temu w Poznaniu? 5 stycznia trwały negocjacje powstańców w załogą lotniska Ławica. Czym się zakończyły.

Jedną z najbardziej spektakularnych akcji w czasie Powstania Wielkopolskiego było zajęcie lotniska Ławica. Po opanowaniu większości Poznania, delegacja powstańców wielkopolskich 5 stycznia 1919 roku, zażądała od obsługi lotniska Ławica bezwarunkowej kapitulacji. Kiedy Niemcy zastanawiali się nad decyzją, Polacy przecięli kable telegraficzne, odcinając łączność Ławicy z Berlinem. Ponieważ Niemcy nie kapitulowali, powstańcy 6 stycznia zajęli lotnisko. O przebiegu tej skutecznej operacji w reportażu Adama Sołtysiaka opowiadają historycy Mikołaj Klorek i Michał Krzyżaniak. W reportażu przywołane zostały także archiwalne nagrania powstańców biorących udział w akcji.

Zajęcie Ławicy było największą bitwą w czasie powstania w Poznaniu. Do zdobycia lotniska użyto artylerii i piechoty. Strona polska odniosła niewielkie straty. Polacy przejęli pozostawione na lotnisku samoloty i sprzęt wojskowy. Powstańcom wielkopolskim udało się też zająć Halę Zeppelinów na Winiarach. Przejęto łącznie około 350 samolotów. Maszyny były rozmontowane i pozostawione w skrzyniach do złożenia. Wartość samolotów i pozostałego sprzętu lotniczego wyceniania jest na ok. 200 milionów marek niemieckich, co stanowi największy polski łup wojenny w historii.

Niemcy na zajęcie lotniska Ławica odpowiedzieli nalotami. Sierżant pilot Wiktor Pniewski zdecydował bez wiedzy dowództwa o zorganizowaniu nalotu odwetowego na lotnisko wojskowe we Frankfurcie nad Odrą. Z Poznania wystartowało sześć samolotów. Każdy zabrał po sześć bomb o wadze 25 kg. Polscy lotnicy zrzucali ładunki ręcznie, uszkodzili zabudowania lotniska i wzniecili pożar. Wywołali też panikę wśród mieszkańców Frankfurtu.

Dzięki tej akcji Niemcy zaprzestali bombardowań wojsk powstańczych. Pod koniec stycznia 1919 roku w Poznaniu sformowano cztery świetnie wyposażone eskadry lotnicze, które wysłano do Warszawy. Rok później wzięły udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Obfity łup wojenny z poznańskiej Ławicy i Winiar stał się zaczątkiem lotnictwa w odrodzonym Państwie Polskim.

oprac. Sandra Błażejewska